Gaur aurkeztu da Kulturaten Amerika Elkartea. Aurkezpenean integrazio, ekonomiko eta sozialerako elkarteko kideak egon dira: “Latinoamerikako hainbat herritakoak gara eta Arrasaten bizi gara. Datu hau funtsezkotzat eta garrantzitsutzat jotzen dugu elkarte hau aurkezteko, elkartzeko eta gizarteratzeko. Gure gizarteak dituen problematikak ezagutzen ditugu, eta hori guztia areagotu egin da Covid-19aren etorrerarekin; horregatik, oso beharrezkotzat jo genuen, behin betiko, proiektu hau martxan jartzea”.
Hitzaldira EH Bildu, Elkarrekin Arrasate eta Ezker Anitza-ko alderdi politikotako kide ugari hurbildu dira, baita Arrasateko hainbat elkarte: “Euskal gizartearen parte gara, eta gu ere euskara euskal gizartearen barruan hizkuntza gisa bultzatzearen alde gaude“, adierazi dute Amerika elkartetik.
Bestalde, “bigarren belaunaldiko seme-alabei gure kultura zein izan den erakutsi nahi diegu, sustraiak bistatik gal ez ditzaten. Gure herrialdeko eta Arrasateko arazoei aurre egin behar diegula uste dugu. Ideia asko ditugu proiektu hau aurrera ateratzeko, eta ziur gaude, gogoz eta ilusioz, aurrera atera ahal izango ditugula hona ekarri gaituzten ideiak”.
René Behoteguy ekonomista boliviarrak ere parte hartu du hitzaldian, eta Latinoamerika osatzen duten herrien historiaren garrantzia azpimarratu du: “Historia horrek indarra ematen digu egunez egun aurrera jarraitu ahal izateko”. Hitzaldian, kontinentea osatzen duten kulturen garrantziaz hitz egin du, eta kritikatu du ez dagoela gizarte atzeraturik, baizik eta “ingurunearen arabera bizitzeko modu desberdinak daudela”.
René-k esan du herri indigenetan “gauzak integratzeko logika” zegoela: “Historian zehar hainbat kulturak elkar ezagutzen zutenean, urteetan zehar, batzuen eta besteen ezagutzak errespetuz xurgatu zituzten, eta batzuetan homosexualitatearekin eta transexualitatearekin ere bizi ziren. Hori guztia behera etorri zen konkistatzaileen etorrerarekin, zeinek beren erlijioa eta bizimodua bortizki ezarri baitzituzten. Uste zuten, “edo hori komeni zitzaien behintzat, bertakoek ez zutela arimarik” eta “animaliak balira bezala” tratatzen zirela: “Beraz, kolonizazio gisa saldu dena sarraski bat izan da. Ustiatutako jendeak Europan bizi izan zen industria-iraultza bultzatu zuten”.
Gainera “Immigrazioaren legea kolonialismoaren eta arrazakeriaren herentzia da, eta oso bidegabea da. Etorkinak politikaren objektu gisa ikusten gaituzte, eta Espainiako gobernu aurrerakoienarekin ere ez dira ausartu lege hori kentzea proposatzera”.
EH Bildutik, Maider Morrasek honako hau esan du: “eskerrik asko aurkezpen honetara gonbidatzeagatik eta zuen jarrera hurbiltzeagatik. Oso ados gaude enpresek eta gobernuek jarrera kolonialista horri eusten diotela, eta esan nahi nuen euskaldun asko ere indigena sentitzen garela. Gure lurrarekin, itsasoarekin eta kulturarekin oso lotuta gaude. Uste dut hori komunean dugun zerbait dela eta bizirik irauteko arrazoia dela”. Atzerritarrei buruzko legea ere aipatu du eta hau “erabat bidegabea” dela esan du.
IU-Ezker Anitzatik, Juankar Davilak adierazi du “gure alderditik zuen esanetara gaudela behar duzuen edozertarako. Zuekin ados gaude kolonizazio garaian gertatu zen guztia sarraski bat izan zela, esklabotza azaleratuz eta herri indigenen bizimodua babesten laguntzen ez duten politikak bultzatuz. Atzerritarrei buruzko legea berehala berrikusi behar da, milaka pertsona gure herrialdera iristean bizi duten bidegabekeriari amaiera emateko. Bada esaera bat dioena bere historia gogoratzen ez duen herri bat hori errepikatzera kondenatuta dagoela. Eta zoritxarrez hori gertatzen ari da”.
Eva Abuin Elkarrekin Arrasateko bozeramaileak Amerika Elkartearen aurkezpenerako gonbidapena eskertu nahi izan du: “Herri indigenak defentsaren eta erresistentziaren adibide dira, eta uste dut kolektibo hori ezinbestekoa dela eta arrakasta handia izango duela Arrasateko gizartearen barruan”. Ildo horretan, babesa adierazi dio elkarteari, bere hurrengo proiektuak abian jartzeko.
Bukaeran Cristian Vergara perutar eta Jean Paolo kolonbiar kantautoreen emanaldia izan da:
